Tenerife Nederlandstalig tijdschrift

Gofio

Gofio is nog het best te omschrijven als de muesli van de Canarische Eilanden maar wordt ook in hartige schotels verwerkt. Het is een soort geroosterd meel van granen als tarwe, rogge en maïs. Voor de inheemse bevolking, de Guanchen, was gofio dagelijkse kost.

Oorspronkelijk werd gofio alleen van gerst gemaakt. De gerstekorrels werden gemalen met een soort primitieve molens van twee ronde stenen met een as van geitenbot of hout. Later kwamen windmolens in zwang. Op Tenerife zijn rond de twintig bedrijven en bedrijfjes die zich toeleggen op het produceren van gofio. Deze zijn bijna allemaal in het noorden van het eiland gevestigd. In onder andere La Orotava zijn nog enkele oude windmolens te bezichtigen.

VITAMINEN
In tijden van schaarste gebruikte men voor gofio ook grondstoffen als kikkererwten en dergelijke. Gofio is rijk aan vitamine B1, B2, B3 en C, bevat veel eiwitten, voedingsvezels en mineralen als magnesium, ijzer en calcium. Het is in elke supermarkt te vinden bij de meelproducten en kost minder dan 200 peseta’s per kilo. Met de toenemende belangstelling voor natuurvoeding staat op voor gofio dat geen chemische toevoegingen bevat weer volop in de belangstelling, ook bij de bovenlaag van de bevolking. Vroeger haalden de rijken hun neus op voor gofio. Het was typisch armeluivoedsel en in tijden van hongersnood overleefde men op een dieet van gofio met water, melk of bouillon. Ook werd het gemengd met olie of honing.lon. Ook werd het gemengd met olie of honing.

VOOR ELK WAT WILS
Tegenwoordig is gofio in allerlei smaken en soorten te krijgen, zo bestaan er speciale samenstellingen voor mensen met een gevoelige maag, ook is er een versie voor kinderen. In deze tijd wordt gofio veel als ontbijtpap gegeten met een paar lepels warme melk. Verder bestaan er recepten voor gofiotaarten en gofiocakes, er zijn tal van groentengerechten met gofio, er bestaan zelfs ijssalons waar ze gofioijs verkopen en een locale brouwerij bracht onlangs gofiobier op de markt.

EXPORT
Canarische emigranten namen de gofio mee naar ZuidAmerika. In Venezuela wonen zoveel Canariërs dat het land wel “het achtste eiland” wordt genoemd. In plaats van alle gofio te importeren heeft men er eigen productiebedrijven. Men heeft gofio zelfs in een supermarkt in Miami zien liggen. De kans dat u het in Nederland of België tegenkomt is overigens erg klein.

RECEPT – ESCALDÓN
Dit is een typische hartige gofioschotel en gemakkelijk klaar te maken. Behalve de gofio zijn de ingrediënten in Nederland en België overal te krijgen.

Bereiding:
Doe 500 gram varkensvlees, 2 aardappelen, 1 tomaat, 1 ui en 3 teentjes geplette knoflook in een pan met water. De groenten hoeft u niet in stukken te snijden. Voeg een snufje zout, tijm, laurier, een lepeltje paprikapoeder en een scheutje olie toe. Laten koken tot het vlees zacht is en de bouillon op smaak.

Strooi een flinke hoeveelheid gofio in een kom en voeg de ontstane soep met de aardappelen en eventueel de andere groenten toe.
Goed mengen tot het een pureeachtige massa is. Het vlees in kleine stukjes snijden en er overheen strooien. Escaldón smaakt lekker met groene mojo. Het gerecht wordt ook wel gemaakt met kooknat van groenten of bouillon.

De vruchtbare, groene vallei van Oratava bevindt zich in het Noorden van Tenerife. De vallei vormt een soort van natuurlijk amfitheater met een specifiek micro-klimaat. Het gebied is dan ook al sinds vorige eeuw zeer populair bij de meer begoede Europeaan, omwille van zijn milde klimaat gedurende het gehele jaar.

Vanuit geheel Europa kwamen hier mensen overwinteren omwille van therapeutische en medische redenen. Het gebied vormt dan ook de bakermat van het huidige toerisme op het eiland. De vallei is een oase van groen gevuld met bananenplantages en wijngaarden, die terrasgewijs tegen de hellingen zijn aangelegd.
De eigenlijke stad “La Oratava” telt 36.042 inwoners en onderscheidt zich van de andere steden op het eiland door zijn goed geconserveerde, monumentale architectuur. Het oude stadscentrum is niet voor niets officieel geklasseerd als nationaal beschermd monument.

Je vindt hier de typische oude Canarische huizen met houten balkons en schaduwrijke patios. “La Casa de los Balcones” (huis met de balkons) is hiervan een juweeltje. Het doet dan ook terecht dienst als schoolvoorbeeld van de Canarische architectuur voor de talrijke bezoekers. Ook de kerk (La Iglesia de la Concepción) is een bezoekje meer dan waar. De stad bezit verder ook nog een botanische tuin met meer dan 3.000 soorten tropische en sub-tropische planten en bloemen afkomstig uit Zuid -en Centraal Amerika, Afrika en Australië. In de bergen rondom de vallei zijn er talrijke wandelpaden en aan de zeezijde telt de vallei 3 rustige stranden met zwart zand.

Ondanks de recente en massieve groei van immobilieën en toeristische faciliteiten heeft de vallei zijn oorspronkelijk uitzicht relatief goed weten te bewaren. De druk op de natuur heeft echter zijn limiet bereikt. De autoriteiten hebben dit kennelijk ook ingezien en als reactie een “toeristisch ontwikkelingsplan” gelanceerd. Dit plan heeft vooral de conservatie en restauratie van de culturele, historische en natuurlijke rijkdommen van de vallei als doel. Tegelijkertijd wil het de vallei aantrekkelijk houden voor het toerisme. Het is een zeer ambitieus project met een budget van ca. 1.200 miljoen pesetas voor de volgende 3 jaren. De meest opvallende en belangrijkste punten van het plan zijn de volgende: De verbetering van de kustlijn en infrasructuurwerken aan de huidige strandfaciliteiten. De creatie van verscheidene wandelcircuits doorheen de vallei. De ontwikkeling en promotie van sport -en vrijetijdsinfrastructuur. De restauratie van de oude woninggevels. Algemene infrastructuurwerken aan de toegangswegen naar de vallei.

Feesten van het Heilig Kruis
3 mei- Los Realejos en Puerto de la Cruz
Het Heilig Kruis wordt vereerd over gans het eiland, maar het is toch in Los Realejos dat het feest tot een waar hoogtepunt uitgroeit. Alles begint met een prestigieus vuurwerkspectakel, waarvoor de bewoners van de diverse wijken beroep doen op de meest befaamde specialisten. De meeste huisgevels worden gedecoreerd met prachtig versierde kruisen, wat duizenden bewoners uit het ganse eiland aantrekt naar de stad. Tijdens een wandeling langs de versierde straten, staat de bezoeker vol bewondering voor de vele bloementapijten, die de bewoners hebben opgebouwd als uiting van hun devotie en eerbied voor het Heilig Kruis.

In Puerto de la Cruz is dit feest verbonden met de stichtingsdatum van de stad en krijgt het een meer officieel karakter. Processiegewijs volgen de bezoekers het Zilveren Kruis langs de verschillende kerken en kapellen van het centrum, voor de gelegenheid prachtig opgesmukt en versierd met veldvruchten en bloemencomposities.

Fiestas de Mayo
Begin mei- Santa Cruz
Deze feesten verwijzen naar de stichting van de stad, met een veelheid aan culturele en traditioneel volkse manifestaties. De feesten gaan van start op de Plaza de Candelaria met een bloemenoffrande aan de H.Maagd, patrones van het eiland, in aanwezigheid van folkloristische verenigingen en burgerlijke autoriteiten. Vervolgens begeeft het ganse gezelschap zich naar de Plaza de España. Daar kent het feest zijn hoogtepunt met veel muziek, zang en optredens van diverse dansgroepen.

Belangrijk onderdeel van de Meifeesten is het bezoek aan de vele bloemenkruisen, die centraal ter beoordeling staan opgesteld. Een deskundige jury en de vele aanwezigen wandelen door het centrum van de stad om deze kunstwerken naar waarde te kunnen schatten. Aanvullend kan de bezoeker een kijkje nemen op de vele tentoonstellingen, theaterproducties en concerten, die in het kader van deze feesten worden georganiseerd op diverse pleinen van de hoofdstad.

San Isidro Labrador
Zondag dichtst bij 15 mei- Fasnia, Granadilla, Los Realejos en El Rosario
Sint Isidorus wordt op vele plaatsen feestelijk gevierd, want het is de patroonheilige van de landbouw. De overlevering wil dat deze heilige met veel godsvrucht werd aanroepen om een einde te maken aan een lange periode van droogte, die een bedreiging vormde voor de landelijke bevolking. Een processie doorloopt de voornaamste straten, de bezoekers worden uitgenodigd op een typisch Canarische maaltijd en de feestelijkheden worden afgesloten met het traditionele volksbal en een vuurwerk.

Virgen de Fatima
Midden mei- Valle San Lorenzo
Meest opvallend aan dit feest is de lengte van het traject, waarlangs de processie jaarlijks voorbijkomt. Vanuit het centrum begeleiden de bedevaarders het beeld van de H. Maagd kilometers ver tot op de hoogte van La Centinela, een prachtige uitkijkpost over het zuiden van het eiland. De stoet bestaat uit een lange karavaan prachtig versierde wagens, bedevaarders in traditionele klederdracht en vele folkloristische gezelschappen en dansgroepen uit de verre omgeving.

De maatschappij Fred Olsen bouwt momenteel in de onmiddellijke nabijheid van Playa Santiago “Tecina Golf”, een terrein met 18 holes, verspreid over een totale oppervlakte van 545.000M2, met een speellengte van 6.205 meter en een vastgestelde par van 72 slagen.

Ontwerper Donald Steel, die tevens zorgde voor de aanleg van de nieuwe golfplaats Saint Andrews in Schotland, heeft zijn welbekende creativiteit echt de vrije loop gelaten. Spectaculaire vergezichten op de omringende valleien met een permanent panoramisch uitzicht op de majestueuze Atlantische Oceaan waarborgen de bezoekers een nooit eerder beleefde ervaring van ontspanning en weldoende rust. In afwijking van wat meestal op de eilanden gebruikelijk is, worden binnen de omheining van het golfterrein geen wooneenheden gebouwd, wat de uniformiteit van het geheel erg ten goede komt.

De totale kostprijs van het project, inclusief het aangrenzende hotel Tapahuga en de urbanisatie Pueblo Don Thomas, bedraagt 125 miljoen euro.

De openstelling van de eerste negen holes is voorzien medio 2003. Het residentieel complex Pueblo Don Thomas telt 280 wooneenheden en wordt aangelegd boven de eigenlijke green op een terrein van 225.000M2, met respect voor de uitbundige endemische plantengroei. Onnodig te vermelden dat dit project eerder bestemd is voor mensen met een behoorlijk gevulde geldbeugel, die kwaliteit en exclusiviteit erg op prijs stellen.

De bebouwde oppervlakte per wooneenheid schommelt tussen de 132 en 260M2 en alles wordt afgewerkt in mediterrane stijl met materialen van superieure kwaliteit.
Het ganse project kadert in de steeds toenemende wil van de Canarische regering om zich bij voorkeur te richten op een kwalitatief hoogstaand toerisme met een uitgebreid aanbod aan exclusieve accommodaties.

San Sebastian. Adeje, 20 januari
Op het strand van La Enramada bevindt zich de recentelijk gerestaureerde kapel die uit het begin van de 16e eeuw dateert. Deze kapel huisvest het beeld van San Sebastian. De verering van de heilige is sterk verbonden met de veehouderij, als teken van een verleden waarin de veehandel van levensbelang was.

Daarom is één van de belangrijkste rituelen het aanbieden van dieren zodat de Heilige Sebastiaan ze kan zegenen. Dit gebeurt tijdens het dorpsfeest, waarbij men het heilige beeld van zijn kapel tot vlak aan zee brengt. Daar aangekomen zegt de traditie dat het beeld drie keer over het water moet gebogen worden. Hierbij worden ook de meegebrachte dieren natgemaakt ten teken van de zegening.

De dag eindigt met een maaltijd die gezamenlijk wordt genoten en die aardappelen, wijn en gezouten vis bevat.

San Antonio Abad. Arona, 17 januari
Zoals in verschillende andere gemeentes van het eiland is 17 januari dé centrale dag van de patroonheilige San Antonio Abad. Het vee speelt een hele belangrijke rol tijdens de festiviteiten, want alle dieren worden tijdens de processie gezegend. Het volk biedt de heilige ondertussen de meest typische produkten van Arona aan, zoals tomaten, aardappelen en zelfs hele bananetrossen. Het beeld zegent tijdens de ommegang ook de vele velden rond de uitkijkpost van La Cruz de San Antonio. Hier maakt u kennis met de Canarische gewoontes van weleer zoals de folkloristische dansen, de verschillende muzikale groepen en orkesten en de velerlei sportwedstrijden. ´s Avonds vindt een groot dansfestijn plaats.

San Antonio Abad. Buenavista del Norte, laatste weekend van januari
De feesten tere ere van deze Heilige draaien steeds rond de Canarische tradities, voornamelijk van landelijk karakter. De hele ommegang is hierop gebaseerd. Ook hier wordt het vee tot bij de heilige gebracht om het te zegenen.

De kaaswedstrijd is iets aparts, en ten zeerste aanbevolen, want de kazen uit deze streek staan bekend om hun goede kwaliteit en smaak. De folkloristische dansen en de veetentoonstelling vervolledigen de feestagenda.

San Antonio Abad. Güímar, laatste zondag van januari
De feesten ter ere van de patroonheilige van de veeteelt wordt hier op een gelijkaardige manier gevierd. Het beeld van San Antonio bevindt zich in de kerk die toebehoort aan het vroegere klooster van Santo Domingo. Het vee wordt ook hier door het beeld gezegend, en de stoet gaat door het volledige centrum van Güímar.

Het vroegere kloosterplein is dé plaats waar de verschillende festiviteiten plaatsvinden.
Tijdens de feesten kunt u een interessante tentoonstelling van de ambachtelijke streekprodukten bezoeken.

San Antonio Abad. La Matanza de Acentejo, 17 januari
Ook hier wordt de heilige San Antonio gevierd in teken van de veehouderij. Aan San Antonio worden geloftegeschenken van dieren geofferd, als dank voor de ontvangen winsten tijdens het voorgaande jaar.
De mooiste veetentoonstelling is hier te bezoeken, waarbij de nadruk wordt gelegd op runderen en geitjes. Er worden zelfs verscheidene prijzen uitgeloofd aan de veehouders.

Alle dieren die voor de heilige worden geleid worden door hem gezegend en dit ritueel zou de vruchtbaarheid merkelijk verhogen. Folkloristische dansen en populaire feesten ontbreken ook hier niet.

San Antonio Abad en La Virgen de la Esperanza. La Orotava, laatste week van januari.
De wijk van La Florida, rijk aan folkloristische rituelen, is de meest aangewezen plaats waar zich het feestprogramma afspeelt. Folkloristische dansen, de verkiezing van de “miss” van het feest, wijnwedstrijden en een veetentoonstelling zijn slechts enkele voorbeelden van wat hier georganiseerd wordt. Een gewoonte van meer dan 20 jaar oud is het prepareren van een immense Canarische “puchero” (stoofpot) waar iedereen van komt genieten. Stoeten en dansfeesten ontbreken niet. De ommegang waarbij alle inwoners uitgedost zijn in de typische kledij van weleer, begeleiden de beelden van de twee heiligen op zaterdag tot aan het plaatsje van Los Pinos, en pas op zondag keren die weer terug naar hun vaste verblijfplaats.

San Antonio Abad. El Tanque, tweede helft januari
De feesten worden hier gevierd in de wijk van San José de los Llanos. De dieren worden gezegend en rondom de verschillende feestelijk versierde karren worden wijn, vlees, aardappelen en bananen uitgedeeld aan al wie voorbijkomt. Verder worden er nog dansfeesten, muziekwedstrijden, sportbijeenkomsten en een grote kermis georganiseerd, evenals een grote stoet waarbij de voorbijgangers zich in de typische kledij van weleer hijsen en vrolijk ronddansen gedurende de hele dag.